Alpina/nl
Alpina
Alpina - Union Horlogère: Coöperatie van horlogefabrikanten en handelaren, fabricage en verkoop.
Alpina (Horlogemerk)
Alpina - Union Horlogère: Coöperatie van horlogefabrikanten en - handelaren
De coöperatie Alpina - Union Horlogère werd in 1883 door Gottlieb Hauser onder de naam "Schweizerische Uhrmacher-Corporation" opgericht in Winterthur en was vanaf 1890 in Biel gevestigd. Doel van deze vereniging van belangrijke fabrikanten en horlogemakers was het opzetten van een kostenbesparende productie en een doelmatig verkoopkanaal voor horloges.
De Union Horlogère begon eigen kalibers te ontwikkelen en een verkoopnet op te zetten. De Ebauches werden door de Alpina-ebauche-fabriek (Duret & Colonnaz) in Genève geproduceerd. Duret & Colonnaz was tevens betrokken bij, en maatgevend voor de ontwikkeling van de eerste Alpina-kalibers. Een filiaal van de Union Horlogère bevond zich in Genève, vanaf 1916 was deze in de Passage des Lions 3 te vinden. Ook in Besançon bevond zich een filiaal.
Oorspronkelijk was de merknaam Alpina een kaliber aanduiding voor twee uurwerken van Jacob Straub, een 12- en een 19-ligne ankeruurwerk. De merknaam Alpina had Jacob Straub voor zijn uurwerken laten registreren. Omdat J. Straub & Co. al snel de belangrijkste leverancier van Union Horlogère was, droegen nagenoeg alle horloges van de Union Horlogère de merknaam Alpina. Reeds in 1912 werd gedacht aan het laten bouwen van een eigen onderkomen en daarvoor het benodigde grondstuk te verwerven, een besluit daarover werd echter nog niet genomen. De jaren die daarop volgden, met de eerste wereldoorlog op de achtergrond, werd dan ook nog geen verdere aktie ondernomenn. 1915 werd wel de Météore S.A. in Biel door de Union Horlogère opgericht. 1917 werd uiteindelijk voor de eerste keer gesproken over de aankoop van het onroerend goed in de Unionsgasse 13 in Biel, dit gebouw had men inmiddels betrokken als nieuwe kantoorruimte. Men kwam echter nog niet tot een besluit , dit onroerend goed aan te kopen, omdat op dat moment financiële rentabiliteit onvoldoende was en men bovendien nog andere zorgen had. Tijdens de bijeenkomst van het bestuur en de voltallige directie op 17 en 25 oktober 1919 werd de vraag over aankoop van het onroerend goed op de hoek van de Uniongasse 13 en de Eisengasse 5 te Biel uitvoerig besproken, men kwam tot het besluit indien mogelijk dit tegen een aanvaardbare prijs aan te kopen. Na vele en moeizame onderhandelingen lukte het uiteindelijk de directie een overeenkomst te sluiten met de eigenaar, bouwondernemong Union A.G. in Biel (Uniongasse !) voor de aankoopprijs van Fr. 375,000.--, geschatte waarde onroerendgoedbelasting, Fr. 331,000.--. Brandverzekeringwaarde Fr. 312.000,--. Het koopbedrag werd op 30. oktober 1919 voldaan. Op 3. Februar 1922 brandde door onverklaarbare oorzaak bijna de gehele zolderverdieping van het gebouw af, de bovenste verdieping werd door het doordringende water sterk beschadigd. De schade was circa Fr. 40,000.--. De zoon van Dhr. Hauser, architect Albert Hauser kreeg de opdracht om onder zijn regie het beschadigde gebouw weer te laten herstellen.
Op zoek naar een eenduidige benaming besloten de leden van de Union Horlogère hun horloges onder te verdelen in:
- Alpina voor alle horloges van de beste kwaliteit,
- A (1926), Festa (1928) en Novice voor horloges van mindere of B-kwaliteit.
Tot het begin van de 70er jaren van de 20e eeuw bleef Straub & Co. de belangrijkste fabrikant voor de Union Horlogère. Straub leverde ook uurwerken (Alpina 588, 582, 447 en 566 tot 568 ofwel P 05, P 09, P 53 en P 81 tot P 85) aan de Rensie Watch Inc, in New York.
In de zestiger jaren komt bij de uurwerken van de Ebauches SA ook de naam Terval naast de naam Alpina voor. De hamer-automaat van Straub word door een AS-Werk vervangen. Het succes van Alpina was mede te danken aan de jarenlange inzet van Sven Janson-Juillerat. Deze begon zijn loopbaan bij Alpina in 1933 als hoofd van de voorraad afdeling. Vervolgens kwam hij in de directie, waarvan 20 jaar als "general manager" tot aan zijn vertrek in 1968. Bovendien speelde hij een aanzienlijke rol in de Zwitserse F.H. als voorzitter van de werkgroep Skandinavië, en lid van de werkgroep voor Oostenrijk, Duitsland en de Benelux. 1968 gaf Sven Janson-Juillerat het stuur over aan de nieuwe directeur H.R. Arn.
Leden der Union Horlogère (fabrikanten)
Buiten J. Straub & Co. waren ook de volgende fabrikanten lid van de Union Horlogère :
- Kurth Freres, Grenchen (later Certina) tot ca. 1920,
- Duret & Colonnaz, Genève (ebauches),
- Adolf Haeker, (horlogekasten),
- Lesquereux & Co, La Chaux-de-Fonds,(horlogekasten en uurwerken), Mobile Watch Co..
- Louis Bandelier & Cie, (vergulden verzilveren, en vernikkelen).
- Huguenin, Robert (horlogekasten),
- Ali Jeanrenaud, La Chaux-de-Fonds (Pendants, Beugels en Houden Horlogekasten),
- Oskar Mistely, La Chaux-de-Fonds (decoraties, guillocheringen en graveringen),
- H. Maumary, La Chaux-de-Fonds (opwindveren),
- H. Bopp-Boillot, La Chaux-de-Fonds (wijzers),
- Numa Nicolet & Fils, La Chaux-de-Fonds (wijzerplaten),
- Schwob Freres & Co, La Chaux-de-Fonds (Cyma),
- Robert Freres Villeret (Minerva),
- L. Rueff & Meyrat, Saint-Imier (Allianz),
- Fritz Moeri, Montres Moeris, Saint-Imier.
- J. Assmann, Glashütte tot 1904 voor de Duitse markt.
- Météore S.A. Dochteronderneming van de U.H. welke Radium produceerde.
In Duitsland, Oost- en Noordeuropa worden de eerste vertegenwoordigingen opgericht. In 1901 werd dan de naam 'Alpina' als merk geregistreerd. 1905 volgde de aansluiting van de US-firma’s Gruen en Hamilton. Zie ook: Alpina Gruen Gilde SA. In de 20er jaren van de vorige eeuw kwamen daarbij nog:
- Jules Bonnet, Biel,
- Fabrique d’Horlogerie Montilier, Constant Dinichert (2), Montilier, uurwerken,
- G. Huguenin, Biel (später Hamilton),
- Hermann Aegler, Biel (Rolex), uurwerken,
- Fred und Georg Gruen, Cincinnati/Biel (Gruen Watch),
- Albert Weber Uhren-Gehäuse Fabrik, Genf (horlogekasten),
- Marc Favre & Co, Biel.
- Ernst Böhlen-Lambelin, Uhorlogekasten (Goud).
In de loop der jaren gebruikte Alpina onder andere uurwerken van AS, Certina, Cyma, EB, ETA, FEF, Felsa, FHF, Frey, Gruen, Hamilton, Junghans, Landeron, Marc Favre, Minerva, Moeris, Peseux, Record, Rolex, Straub, Tavannes, Unitas, Universal, Urofa, Valjoux und Venus.
Leden der Union Horlogère (detaillisten)
In het in 1930 verschenen jaarboek van de Alpina Gruen Gilde SA valt op te maken dat er op dat moment 1575 verkooppunten waren waarvan het merendeel zich in Europa bevond. Er waren 6 verenigingen opgericht, en wel in
- Zwitserland; met 102 verkooppunten,
- Duitsland; met 928,
- Oostenrijk; met 77,
- Nederland; met 50,
- Hongarije: met 34,
- Denemarken; met 28,
Verder had men vertegenwoordigingen in Tsjechië en Slowakije; 134, Italië; 64, Polen; 32, Spanje; 27, Zweden; 21, België; 24, Balkanstaten; 24, Luxemburg; 10, Noorwegen; 7, Letland; 4, Estland; 1, en diverse landen in de wereld; 8.
Merknamen van Alpina
- Alpina
- Festa
- Novice
- Terval
Exclusief voor Duitsland
- Artina
- Meton
- Siegerin
- Tresor
- Prätina
Fouten bij geregistreerde Merknamen
In het boek Clock and Watch Trademark Index: European Origin van Karl Kochmann wordt Aleph als merknaam van Alpina vermeld, geregistreerd op 25. december 1926. Deze naam is echter niet terug te vinden in de originele archieven van de Alpina Union Horlogère, niet in het "Festschrift", noch in het kaliberboek en ook niet bij het Alpina Gruen Gilde. Een oud Aleph zakhorloge bezit weliswaar een Kaliber 1722 uurwerk, maar dit uurwerkje is geen Moeris 19 ligne D kaliber welke gebruikt werd door de Union Horlogère voor het Alpina 292 en Alpina 294 of Alpina 1720 en Alpina 1722. kaliber. Kathleen H. Pritchard noemt in haar boek Swiss Timepiece Makers 1775 - 1975 naast Aleph ook nog Albina. Albina en Albinah werden echter door Paul Auguste Cornioley in Fleurier op 25. November 1912 met Nummer 32290 en 32291 vastgelegd.
Alpina Watch International
Met de omzetting van Alpina Union Horlogère in Alpina Watch International S.A. in 1972 werd de fabriek van Straub & Co na enige tijd gesloten. Daarmee kwam een tijdperk met de vervaardiging van een eigen manufactuur uurwerk ten einde. Ook de vele jaren gebruikte rode driehoek en de markante schrijfletters "Alpina" verdwenen. De Duitse Dugena maakte aanspraak op de rechten van de rode driehoek.
Men werkt vanaf dan met een aantal montagebedrijven samen, die uitsluitend ebauches gebruiken, onder andere:
- Mido, Biel ?.
- Wyler, Biel.
- Nitella Watch Co., Tramelan.
- Olma Numa Jeannin, Fleurier.
- Candino Biel / Herbetswil. (Horloges met maanfase, Candino patent.)
Met de ontwikkeling van electronische horloges begon ook voor Alpina een nieuw tijdperk. De eerste digitale uurwerken kwamen van General Electric (USA), analoge uurwerken kwamen niet alleen van de Ebauches SA maar ook van Ricoh (Japan). Zeer snel kon ook de Zwitserse uurwerkindustrie de vraag naar Zwitserse quartzuurwerken dekken. Het meest werden de uurwerken van Ebauches SA en Ronda toegepast.
Helaas ontkomt ook Alpina niet aan de moeilijke tijden, die in de zeventiger en tachtiger jaren in de Zwitserse uurwerkindustrie heersen. Tot nieuwe directeur wordt benoemd Kurt Wanzenried, welke kort daarvoor nog bij Buren Watch Company werkzaam was. Het grote kantoor van de Union Horlogère in de Uniongasse werd afgestoten en men verhuisde naar de Silbergasse/Zentralstaße 60(Hochhaus Kongresgebäude). In het begin van de tachtiger jaren verhuisde men naar een veel minder centraal gelegen gebouw in de Gewerbehofstraße 11. Uiteindelijk komt ook Alpina zoals zoveel andere merken in deze tijd niet uit de problemen. Het kantoor in Biel werd gesloten, alleen in Duitsland bleef in Keulen een vertegenwoordiging, Montana-Uhren GmbH in de Norbertstraße 2-4
De Alpina-aandelen kwamen uiteindelijk geheel in handen van de Duitser Hans Gerl en zijn broer Max die de rechten voor Alpina in Duitsland had. De naam Alpina was in Duitsland nog een begrip bij de Dugena-klanten. Na het opheffen van de Dugena vereniging zag men voor het merk Alpina nog mogelijkheden. De gebruikte uurwerken kwamen hoofdzakelijk van ETA. Met de comeback van het mechanische uurwerk
werden ook de ETA - automatische uurwerken, - handopwind uurwerken van (Peseux) en - chronografen van (Valjoux) in de collectie opgenomen. Doch helaas besloten de eigenaren in Duitsland in 2000, uiteindelijk het merk Alpina van de markt te halen.
Alpina in Duitsland
In 1899 werd in Berlijn een Duitse hoofdvertegenwoordiging (Alpina Berlin) opgericht. In 1904 trok J. Assmann, Glashütte zich uit de Union Hologère terug, waarop de vraag rees of het niet verstandig zou zijn om voor de Duitse leden een N.V. "Union Horlogère Glashütte" op te richten. Rond 1909 begon Alpina Union Horlogère in Glashütte, Altenbergerstr. 18, de "Präcisions-Uhrenfabrik Alpina", welke onder de naam "Alpina Union Horlogère Glashütte SA" horloges, meestal met Zwitserse werken en gebruikmaking van Glashütter gangdelen, produceerde. In 1912 werd de eerste Alpina chronometer in Glashütte vervaardigd, eveneens met een Zwitsers uurwerk en Glashütter gangdelen. Vanaf 1913 werden ook de 21-ligne uurwerken voor de Duitse marine geproduceerd. Alpina betrok o.a. werken van het kaliber 58 van de UROFA en werkten deze naar Alpina maatstaven af. Tijdens de tweede wereldoorlog werden ook uurwerken van het kaliber 48 door Alpina Berlijn afgewerkt en afgeregeld. In 1917 kwam het op politieke gronden tegen het einde van de eerste wereldoorlog tot een splitsing van de Union Horlogère SA in Biel / Zwitserland en de Alpina Deutsche Uhrmacher-Genossenschaft GmbH (ADUG) in Berlijn/Duitsland
Na de tweede wereldoorlog werd de Duitse tak van Alpina gereorganiseerd en startte in 1949 in Darmstadt opnieuw als DUGENA, Deutsche Uhrmacher-Genossenschaft Alpina. De Duitse Alpina werd in 1972 opgeheven. Alpina werd vanaf die tijd verder gevoerd door Gerl Dohrman Layer GmbH & Co. in de Zeughausstraße 24 in Keulen. Later kwam hier uit voort Montana-Uhren GmbH.
Alpina in Nederland
De Union Horlogère in Nederland werd opgericht op 1. april 1907 op een vergadering te Utrecht. Vierentwintig horlogemakers besloten in navolging van hun Zwitserse en Duitse collega’s een vereniging op te zetten onder de vlag van de Union Horlogère. Onder deze horlogemakers was D.C.Andriessen uit Bergen op Zoom en W. van Hattum uit Den Haag. Deze laatste zou na enige jaren de distributie van de Alpina horloges in Nederland gaan verzorgen tot aan de omzetting in Alpina Watch International A.G.
Blijkbaar vonden bestuur en directie in Biel in Zwitserland het belangrijk dat in Nederland een vereniging tot stand zou komen, de directeur Emil Schwarz was regelmatig in Nederland en woonde de jaarvergaderingen van 1909 en 1910 bij. Op de vierde jaarvergadering gehouden op 17. april 1911 te Amsterdam waren behalve Emil Schwarz ook Gottlieb Hauser uit Biel aanwezig. Het jaar daarop was wederom de directie vertegenwoordigd en in 1913 was behalve Emil Schwarz ook A. Kurth uit Grenchen (Certina) op de jaarvergadering. In 1914 is Gottlieb Hauser met Emil Rothmann en Benath Rothmann uit Berlijn namens de Duitse Alpina op de jaarvergadering. Volgens diverse optekeningen verliet Emil Rothmann al in 1911 de Union Horlogère in Berlin. Benath Rothmann was vermoedelijk de Zoon van Emil. Misschien was Emil wel als handelaar lid van de Union Horlogère
De jaren daarop werd het door de oorlogsomstandigheden niet mogelijk om vanuit Zwitserland nog vergaderingen bij te wonen.
Na de eerste wereldoorlog waren weer regelmatig op de jaarvergaderingen vertegenwoordigers uit Zwitserland aanwezig. De vereniging groeide in de loop der jaren sterk dankzij de inzet van o.m de voorzitter Casper Ten Boom die dit ruim dertig jaar volhield. Daarnaast waren secretaris Cornelis Verhagen (lid vanaf 1910) en bestuurslid Corn.Andriessen, vele jaren actief. Na de tweede wereldoorlog groeide de vereniging verder, doch begin jaren 60 van de vorige eeuw werd de concurrentie steeds harder en werden meer en meer horloges aangeboden door branche-vreemde kanalen. De Nederlandse vereniging Union Horlogère werd evenals de Zwitserse vereniging kort na 1972 opgeheven.
Meer hierover staat op de pagina Alpina Nederland
De wedergeboorte van het horlogemerk Alpina in Zwitserland
In Zwitserland was nog interesse voor het beroemde aanwezig. En werd het merk Alpina in 2002 door Frederique Constant in Genève o.l.v. Dr. Peter Stas verworven.
De nieuwe Alpina Watches International SA betrok hun werkplaatsen en kantoren in Plan-les-Ouates, een voorstad van Genève. In 2003 werd Alpina op de Baselworld weer met een complete modellenserie op de markt gezet. Daarbij werd het imago ven het merk weer teruggekoppeld aan de "geest van de alpinisten". In overeenstemming daarmee hebben de nieuw modellen een sportief en robuust aanzien.
Op 31 Januari 2011 werd de merknaam Union Horlogère SA Bienne-Genève nieuw geregistreerd, met maatschappelijke zetel te Eisengasse 10, in Biel / Bienne en Chemin des Aulx, 18 in Genève. Dit bedrijf gebruikt de naam "Union Horlogère" maar heeft geen relatie met "Alpina Watch International". Dit bedrijf gebruikt de naam "Union Horlogère" maar heeft geen relatie met "Alpina Watch International". Enkele gebruikte foto's in hun website werden zonder vermelding van de auteurs en Watch-Wiki veranderd en gebruikt.
Adres
Alpina Watch International S.A.
8, Chemin de la Galaise
Plan-les-Ouates
CH-1228 Genf
Tel: +41 22 860 0180
Fax: +41 22 860 0464
E-Mail: info(at)alpina-watches.com
Website: Alpina Watches Internatinal SA
Literatuur
- Die Uhr am Handgelenk. Die Geschichte der Armbanduhr (Gebundene Ausgabe); Autor: Anton Kreuzer; ISBN 3853782000
- Festschrift Alpina Gruen 1933 und Fournitures der Alpina Gruen Gilde Kaliber
- Offizieller Katalog der Erzatzteile der Schweizer Uhr
- Bestfit Encyclopedia of watch material part 1 and 2 1968
- Flume Werksucher 1947, 1952, K1, K2, K3
- Kaliberliste Alpina, Gruen, A-werke, Festa, Novice, Terval; Auteur: P.Andriessen
- Archief Juwelier Andriessen
- Clock and watch trademark index european origin; Autor: Karl Kochmann; ISBN 0-933396-31-7
- Swiss Timepiece Makers 1775 - 1975; Autor: Kathleen H. Pritchard; ISBN 0-914659-79-0
- Alpina Bulletin
Verdere informatie
- Horlogemodellen van Alpina
- Afbeeldingen galerij uurwerkmodellen Alpina
- uurwerken van Alpina
- uurwerk afbeeldingen van Alpina
- Archief Alpina - met Links naar verdere bijdragen in Watch-Wiki en afbeeldingen.